Productveiligheid

Edutorials Productveiligheid

Hieronder staat uitleg over productveiligheid. onderwerpen zoals SELV-voeding, Fusing Resistors II en europese richtlijnen komen aanbod.

Fusing Resistors II

Nieuwe inzichten  - 

In nieuwsbrief nummer 32 (Winter 2015) hebben wij aandacht besteed aan het toenemende gebruik van 'fusing resistors' ookwel 'fusible resistors' genoemd. Dit artikel was grotendeels gebaseerd op het door normalisatie 'Cenelec Technisch Commitee 108' ingebrachte document. Deze groep houdt zich binnen normalisatie bezig met de EN-IEC 62368-1; opvolger van de EN-IEC 60065-1 en EN-IEC 60950-1.

De Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) heeft de afgelopen jaren aandacht gevraagd voor de problematiek rond het gevaar dat kan ontstaan bij het toepassen van de Fusible Resistor. Low Voltage Directive Administrative Co-operation Working Group (LVD AdCo) heeft uiteindelijk door middel van een information sheet daar aandacht voor gevraagd. Bovendien is er sprake van voortschrijdend inzicht. Derhalve een aanvulling en gedeeltelijke correctie/nuancering van ons eerder gepubliceerde artikel.

Beveiligingsweerstanden zoals b.v. PTC's worden niet als 'fusing resistor' gezien. Een fusing resistor is niet zelf herstellend. Het gaat alleen om componenten ('weerstanden') die in geval van overbelasting doorbranden. Het idee hierachter is dan een apparaat, b.v. een voeding, op deze manier veilig defect raakt. Reparatie, indien mogelijk, is alleen door vakkundig personeel uit te voeren.

Zoals in het vorige artikel ook al vermeld is, vallen fusing resistors niet binnen de scoop van de EN-IEC 60127. Je mag een fusing resistor derhalve niet zomaar als vervanging van een zekering gebruiken. Verkeerd gebruik (verkeerde selectie) van fusing resistors kan leiden tot gevaarlijk smelten en vervormen van kunststof behuizingen. Ook tot brand met alle bijbehorende gevolgen en aansprakelijkheid voor u als producent. Wat naast brandgevaar ook een potentieel gevaar is, is dat de kunststof behuizing smelt op een dusdanige wijze dat spanning voerende delen (lees b.v. 230VAC) bloot komen te liggen en daardoor direct aanraakbaar worden.

De normen EN-IEC 60065-1 en EN-IEC 62368-1 besteden wat aandacht aan het veilig gebruik van fusing resistors, maar dit is vrij summier en beperkt tot toepassing in secondaire circuits.
Wij, DARE!! Measurements, komen fusing resistors tegen direct op de 230V ingang van bijvoorbeeld, (LED-)lampen en voedingsadapters. Met name o.a. low-cost USB laders die direct in het stopcontact gestoken worden bevatten nogal eens een fusing resistor in plaats van een echte zekering. Nu hoeft deze constructie nog niet per definitie onveilig te zijn (b.v. door het toepassen van een goede fire enclosure), maar 'ideaal' is het zeker niet. Je moet immers een intrinsiek veilig product maken. Toepassen van een fire enclosure is een additionele veiligheidsvoorziening.

Wat een vooralsnog onvoldoende bekend terrein is, zijn de mogelijke gevolgen van veroudering van fusing resistors. Het is aannemelijk dat fusing resistors verouderen en dat hun werkingskarakteristiek in de loop van de tijd zal veranderen. Wanneer een fabrikant fusing resistors toepast, moet het technisch dossier bewijs bevatten waaruit de veilige werking, ook na veroudering, aangetoond is.

Waar zelfs nog meer rekening mee dient te worden gehouden is dat ook de overige componenten in de schakeling waar de fusing resistor toegepast is ook zullen verouderen. Het gevolg kan dan zijn dat bijvoorbeeld de nominale stroom door de fusing resistor in de tijd wat veranderd waardoor de fusing resistor naar de grens van, of zelfs net buiten, zijn veilige werkgebied komt te liggen. Wat ook voor kan komen is dat de fusing resistor (te) warm wordt en de naastgelegen componenten zo ver opgewarmd worden dat deze buiten specificatie komen en defect kunnen raken. Een cascade reactie is dat niet uitgesloten met als gevolg dat een groot deel van de elektronische schakeling (gevaarlijk) kapot kan gaan.

Anders dan bij zekeringen (die voldoen aan de EN-IEC 60127) is bij fusing resistors geen piekstroom en brekingscapaciteit gedefinieerd. Met ander woorden, doorbranden als gevolg van kortsluiting kan zeker leiden tot het letterlijk exploderen van de fusing resistor met alle mogelijke gevolgschade. Bovendien zal na zo'n 'explosie' de isolerende status van de fusing resistor ongedefinieerd zijn. Ter illustratie: Bij een 5x20 mm zekering ontstaat na doorbranden een gedefinieerde (grote) lucht- en kruipweg in de zekering. Bij een fusing resistor is dit zeker niet het geval.

Meer informatie is te o.a. te vinden op LVD-AdCo:
http://ec.europa.eu/DocsRoom/documents/8715
http://ec.europa.eu/DocsRoom/documents/7421

Uiteraard kunt u voor vragen altijd bij onze veiligheidsexperts terecht via measurements@dare.nl

Terug naar overzicht